Kĩ năng Pitching cho startup - Phần 1
Trong khởi nghiệp, Pitching (hay thuyết trình gọi vốn) là việc giới thiệu sơ lược về ý tưởng, kế hoạch kinh doanh, tình hình doanh nghiệp để thuyết phục các nhà đầu tư rót vốn. Đây là một công việc quan trọng mà các startup cần phải đặt ra khi bắt tay vào triển khai dự án khởi nghiệp bởi nếu không có vốn, ý tưởng của startup sẽ khó có thể hiện thực hóa và bước ra thị trường. Do đó, một người sáng lập (Founder) hoặc đồng sáng lập (Co-founder) có kỹ năng Pitching tốt sẽ mang lại nhiều cơ hội phát triển hơn cho doanh nghiệp của mình.

Pitching có thể dưới dạng một elevator pitch dài khoảng 2 phút hoặc một bài pitch deck từ 5-10 phút, tùy thuộc vào tính chất và bối cảnh bài thuyết trình. Theo bà Mai Hồ, nhà đầu tư tại quỹ Hustle, phụ trách thị trường Việt Nam và Đông Nam Á: “Chỉ có khoảng 10% startup được mời nói chuyện trực tiếp với nhà đầu tư sau bài pitch deck của mình”.

Vậy điều gì tạo nên sự khác biệt trong pitch deck của top 10% và 90% startup còn lại?

Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi sẽ đưa ra những chia sẻ cụ thể để có một bài Pitch Deck hấp dẫn trong mắt các nhà đầu tư. 

Hãy đơn giản hóa mọi thứ...

Trước tiên là độ dài của pitch deck. Bài thuyết trình nên ngắn gọn (khoảng 10-15 slides là đủ). Mục đích của bài pitch deck là khiến nhà đầu tư tò mò, hứng thú và muốn nói chuyện trực tiếp với bạn. Hơn nữa, nhà đầu tư chỉ có thể dành cho bạn một thời gian rất ngắn nên hãy giữ cho bài pitching của bạn đi đúng trọng tâm.

Về mặt thiết kế slide, không nên dùng những font chữ mảnh hoặc trông bắt mắt. Cần đảm bảo rằng các slide có thể đọc được rõ ràng từ xa. Cỡ chữ nên để ít nhất là 24. Sử dụng các biểu đồ trực quan, đơn giản vì nếu biểu đồ quá phức tạp, khán giả sẽ tập trung nghiên cứu nội dung biểu đồ thay vì tập trung lắng nghe bạn nói. Logo công ty rõ ràng, các tiêu đề có tính mô tả cao và sử dụng các hình ảnh hấp dẫn đảm bảo cung cấp thông tin về khách hàng và sản phẩm.

Sử dụng ngôn ngữ đơn giản, rõ ràng, dễ hiểu khi thuyết trình. Tránh các thuật ngữ, từ ngữ quá chuyên ngành về sản phẩm/dịch vụ vì nhà đầu tư có thể không đến từ lĩnh vực của bạn. Việc giải thích ý tưởng phức tạp bằng những từ ngữ đơn giản sẽ khiến bạn có được thiện cảm của người nghe hơn và tránh sự hiểu nhầm từ nhà đầu tư. 

Đơn giản hóa cũng nằm ở việc tập trung vào những điều quan trọng hơn là tiểu tiết. Ví dụ như:

Quan trọng: tại sao giải pháp của công ty bạn sẽ tốt hơn các giải pháp đang có trên thị trường? 

Tiểu tiết: tuyển thêm 4 kỹ sư công nghệ để cải tiến sản phẩm trong vòng 12 tháng sắp tới. 

Nếu nhà đầu tư nghĩ bạn chỉ cần 2 kỹ sư, họ có thể đưa ra quyết định từ chối ngay mà không cần gặp bạn trực tiếp sau đó. Do đó, hãy tận dụng thời gian ít ỏi để nói những gì đúng trọng tâm. Bạn có thể thuyết trình thử và nhờ người thân, bạn bè, những người không thuộc lĩnh vực của mình giúp xác định những điều quan trọng và loại bỏ những điều tiểu tiết.

Reference:
  1. Nikki Nguyen (2014), Saga, Elevator Pitch là gì:
https://www.saga.vn/elevator-pitch-la-gi~31630
  1. Hoàng Đức Minh (2018), ThinkZone Ventures, 10 slide quan trọng nhất của  một bài thuyết trình gọi vốn.
  2. Aaron Harris, Ycombinator, Advice on Pitching:
https://www.ycombinator.com/library/3b-advice-on-pitching
  1. Mai Ho, Quỹ đầu tư Hustle Fund, Cải thiện bản thuyết trình đầu tư pitch deck:
https://www.hustlefund.vc/vietnam-blog/cai-thien-ban-thuyet-trinh-dau-tu-pitch-deck-phan-5?fbclid=IwAR1xzVeeB2HCe1tbcpIDOFhq2lKM2sdIfDJtJ2Our_cb7Sw_Pb_8layQIeE 
  1. Carmine Gallo (2018), Harvard Business Review, 5 Ways to Project Confidence in Front of an Audience:
https://hbr.org/2018/05/5-ways-to-project-confidence-in-front-of-an-audience
  1. Phil Nadel (2016), Forefront Venture Partners, The Dirty Dozen: 12 KPIs You Must Know Before Pitching Your Startup
https://medium.com/startupsco/the-dirty-dozen-12-kpis-you-must-know-before-pitching-your-startup-9791192bbda5 
  1. Báo Diễn Đàn doanh nghiệp (2020), Tầm quan trọng của yếu tố con người trong mỗi startup:
https://enternews.vn/tam-quan-trong-cua-yeu-to-con-nguoi-trong-moi-startup-167231.html